Α.ΚΟΥΡΟΣΑΒΑ

Ο «Σαίξπηρ της εικόνας» είχε φιλοσοφήσει ακόμη και τον θάνατό του σκηνοθετώντας τον και στις ταινίες του

Ακίρα Κουροσάβα

ένας μύθος στα σύννεφα

     

Ο σαμουράι πεθαίνει τρεις φορές    

Και το 1990, αλλά και το 1993, είχε προβλέψει, είχε σκηνοθετήσει, είχε... γλεντήσει με τον θάνατό του! Μάλιστα, τον... κήδευαν μετά βαΐων και κλάδων, στις ταινίες του «Ονειρα» και «Μανταντάγιο»! Ο σοφός και παραλίγο αιωνόβιος Ακίρα Κουροσάβα (είχε διασκελίσει τα 88 χρόνια), ο Σαίξπηρ της εικόνας, ο Σαμουράι του κινηματογράφου, είχε συμφιλιωθεί με την αναπόφευκτη κατάληξή «μας»! Αλίμονο, σε όσους ελπίζουν πως θα ζήσουν αιώνια! Στις Κάννες, το 1993, τον ρώτησαν: «Δάσκαλε, μαζί με σένα πόσοι άλλοι έμειναν; Ημιπαράλυτος ο Αντονιόνι, "Συνταξιοδοτημένος" ο Μπέργκμαν. Υπέργηρος, ο Μπίλι Γουάιλντερ! Επομένως, δεν πρόκειται να μείνει κανείς»! Εκείνος σε κοιτούσε με την παροιμιώδη καρτερικότητά του. Και από τα χείλη του έβγαινε η αισιοδοξία ενός αληθινού εφήβου: «Κανείς; Τίποτε, δεν σταματάει! Ολα αλλάζουν! Κάθε άνθρωπος είναι αναντικατάστατος! Αλλά και κάθε καλλιτέχνης, όσο μεγάλος και αν θεωρείται, είναι αντικαταστάσιμος! Ο κινηματογράφος σήμερα δεν είναι όπως ήταν! Αλλά και η εποχή μας δεν είναι όπως ήταν». Σωστά; Αλλάζει η γεωγραφία του σινεμά! Η Αμερική κάποτε ήταν ο Τσάπλιν. Μετά ο Φορντ, ύστερα ο Γουέλς, αργότερα ο Κόπολα! Το ίδιο παντού. Η Δανία ήταν ο Ντράγιερ, σήμερα είναι ο φον Τρίερ! Ολα... μετακινούνται! Ακόμη και η... αισθητική. Σήμερα, η «γραφή» ενός Γκοντάρ, ή ενός Μπρεσόν, ακόμη και του Αντονιόνι, έχει... μετακομίσει στην Αμερική! Απίστευτο; Και όμως! Αν δείτε την «Κλερ Ντόλαν» του νεαρού Λοτζ Κέριγκαν, ή την τελευταία ταινία του Χαλ Χάρτλεϊ, «Ανόητε Χένρι», θα... καταλάβετε! Ηταν δεν ήταν τέλη του '50 (δεν θυμάμαι ακριβώς), όταν παιδάκια ακόμη με κοντά παντελονάκια, βλέπαμε τις πιο αντιφατικές εικόνες του κόσμου! Τη μια στιγμή Στιβ Ριβς στο χάρτινο ντεκόρ της Τσινετσιτά με «Ηρακλή» και Μασίστα! Την άλλη στιγμή «Περιπέτεια» του Αντονιόνι! Και την... τρίτη «στιγμή» τούς «Επτά Σαμουράι»! Το πιο απίστευτο ήταν που μια ταινία ομιλούσα την... ακατανόητη Ιαπωνική προβαλλόταν στους πιο λαϊκούς κινηματογράφους της Ομόνοιας! Εκεί όπου στα μουλωχτά... έψηναν ρέγγες! Τότε, η Ελλάδα ανακαλύπτει το όνομα Ακίρα Κουροσάβα! Ο υπόλοιπος κόσμος τον είχε ανακαλύψει το 1950! Για την ίδια ταινία, το «Ράσομον» κερδίζει Χρυσό Λέοντα Βενετίας και Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης παραγωγής! Ηταν η τέταρτη σημαντική ταινία, από την αρχή της καριέρας του (1943)! Η Ιαπωνία των ερειπίων, του Ναγκασάκι και της Χιροσίμα. Η Ιαπωνία των αυστηρών παραδόσεων! Από το 1950 ως το 1965, ο Κουροσάβα υπογράφει την μια ταινία μετά την άλλη! Από το 1965 ως το 1970... σιωπή. Μεγάλη... εκκωφαντική σιωπή! Από το 1970 ως το 1975 δεύτερη, χειρότερη σιωπή! Ο πρώτος «θάνατος» Γιατί, άραγε, οι Κουροσάβα είχε συμφιλιωθεί με τον θάνατο; Με τον δικό του θάνατο; Από τις άλλες, πολλές, υπαρξιακές και φιλοσοφικές... καταδύσεις θα πείτε! Η ίδια η... ζωή τον έφερε κοντά, πολύ κοντά στον θάνατο! Το μεγάλο οικονομικό θαύμα της μεταπολεμικής Ιαπωνίας! Τα στούντιο ανακαλύπτουν το... καράτε! Το καράτε κάνει θραύση στη Δύση, και η Ιαπωνία, μαζί με αυτοκίνητα, ηλεκτρονικά και συγκροτήματα ήχου, πουλάει πολεμικές τέχνες και πορνό! Οι πόρτες κλείνουν για τον Κουροσάβα! Το 1963, ο 53χρόνος (τότε) Κουροσάβα σκηνοθετεί μια ταινία με αστυνομική υπόθεση! Τον «Δολοφόνο του Τόκιο». Τα στούντιο ζητούν... δράση! Ο Σαμουράι προσπαθεί να συμβιβασθεί με τους δικούς του όρους! Οι ιστορίες με τους Σαμουράι εξαντλήθηκαν! Ο Τοσίρο Μιφούνε αλλάζει στολή, εγκαταλείπει το σπαθί και μπαίνει στις σύγχρονες πόλεις! Η ταμειακή διαδρομή του «Δολοφόνου» είναι μέτρια! Ο Κουροσάβα διαισθάνεται πως πλησιάζει το τέλος του! Ο κόσμος διψάει για δράση! Δύο χρόνια μετά, καταφέρνει να γυρίσει μια ακόμη ταινία. Μετά τίποτε!.. Η πενταετία 1965-70 είναι περίοδος απελπισίας! Η τρίτη μεγαλύτερη κινηματογραφική υπογραφή της Ιαπωνίας ­ μετά τον Οτσου και τον Μιζογκούτσι ­ στα πρόθυρα κατάρρευσης! Καλά να πάθει, αυτός έφερε τη δύση στον κινηματογράφο μας, έλεγαν ο πολέμιοι! Είχαν δίκιο! Μόνο εξωτερικά! Ο Κουροσάβα ήταν ο πρώτος σκηνοθέτης της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου, που ανοίγει δρόμους επικοινωνίας με τον άλλο κόσμο! Πώς; Επισπεύδει τους... χρόνους, τους ρυθμούς, κινηματογραφεί ιστορικά θέματα δράσης, φέρνει τους Σαμουράι στο προσκήνιο, μετακινεί τον Σαίξπηρ στην Ιαπωνία και επενδύει τις εικόνες του με μουσικούς ήχους δυτικού τύπου! Η Δύση ανακαλύπτει την κινηματογραφική Ιαπωνία, μέσω του δυτικού τύπου! Και τα στούντιο ανακαλύπτουν τις αχόρταγες ορέξεις των δυτικών θεατών, πάλι μέσω Κουροσάβα! Αποτέλεσμα; Οι πολεμικές τέχνες! Ο Κουροσάβα σκέφτεται στα σοβαρά να... αυτοκτονήσει! Λίγο πριν την αυτοκτονία Από το 1965 ως το 1975, σκέφτεται στα σοβαρά να αυτοκτονήσει! Οχι με την απελπισία ενός Καρυωτάκη, αλλά με την αποφασιστικότητα και την εμμονή ενός μοναχικού Σαμουράι! Κλειστές οι πόρτες των στούντιο! Εντελώς! Εκείνος χτυπάει την πόρτα του θανάτου! Με το σινεμά έζησε, χωρίς σινεμά θα πεθάνει! Την... τελευταία στιγμή, στο παρά πέντε, ανοίγει μια πόρτα και ο Κουροσάβα γυρίζει την τελευταία ταινία του... ιαπωνικής παραγωγής! Τίτλος «Dodes Ka Den»! Μεταφράσθηκε «Περιφρονημένοι και καταφρονεμένοι». Θέμα της... οι έσχατοι του Τόκιο! Τα «σκουπίδια»! Ανθρώπινα ερείπια! Τα θύματα του ιαπωνικού βιομηχανικού ... ηλεκτρονικού θαύματος! Μαυρίλα, απελπισία, αλλά και ουμανισμός! Οι θεατές γυρίζουν την πλάτη στους καταφρονεμένους του ιάπωνα... Γκόρκι! Το δάχτυλο του δασκάλου ετοιμάζεται να πιέσει τη σκανδάλη! Δεν ήταν καιρός για σπαθιά και παραδοσιακές τελετές! Η σφαίρα είναι ο συντομότερος δρόμος προς τη μεγάλη απόφαση! Η πρώτη σωτηρία! Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι! Το 1973 έρχεται η... σοβιετική βοήθεια! Στα αζήτητα ένας Κουροσάβα; Απίστευτο! Σαν να μην άλλαξε τίποτε από την εποχή του Μότσαρτ! Ο Κουροσάβα μετακομίζει στη Σιβηρία με τον... Αρσένιεφ και υπογράφει ένα αριστούργημα σοφίας, το «Ντερσού Ουζάλα»! Ο πρώτος μεγάλος κινηματογραφικός θρίαμβος της οικολογίας πάνω στην... επιστήμη! Ενας υπέργηρος οδηγός, που ούτε την πρώτη τάξη του δημοτικού έχει τελειώσει, βάζει τα γυαλιά σε έναν... τοπογράφο. Η σκηνή με τον Ντερσού (το όνομα του γέρου κυνηγού) να κατασκευάζει καλύβα από άχυρα για να γλιτώσει ο τοπογράφος από τον επερχόμενο τυφώνα, είναι μνημείο ποίησης και εφευρετικότητας!... Ο Κουροσάβα εγκαταλείπει τη σκανδάλη και ταυτόχρονα συμφιλιώνεται με την ιδέα του... εσωτερικού πρόσφυγα μέσα στο ίδιο του το «σπίτι»! Μπορεί οι ιάπωνες μεγαλο-παραγωγοί να μην τον θέλουν, αλλά ευτυχώς υπάρχουν οι Δυτικοί! Διακονιάρης; Οχι, ακριβώς! Περιφρονημένος από το «σπίτι» του, φημισμένος αλλού! Η δεύτερη σωτηρία Μετά τη ρωσική (πρώτη) βοήθεια, ακολουθεί η αμερικανική! Μερικά από τα εκατομμύρια δολάρια του «Πολέμου των άστρων» του ντουέτου Σπίλμπεργκ - Λούκας και μερικά... φιλοδωρήματα από τον «Νονό» του Κόπολα και την «Αποκάλυψη» κατευθύνονται το 1979 στην επική τοιχογραφία «Καγκεμούσα»! Η διάσωση του Κουροσάβα είναι πια γεγονός! Πέντε χρόνια μετά, ο «γέρος» σκηνοθετεί ένα από τα μεγαλύτερα έπη όλων των εποχών! Ο «Βασιλιάς Ληρ» μεταμορφώνεται στα ιαπωνικά. Ονομάζεται «Ραν», και η απληστία για εξουσία καταλήγει σε ποταμούς αίματος! «Κανείς σκηνοθέτης της Δύσης δεν μπορεί να δημιουργήσει τέτοιες εικόνες! Μεγαλειώδες έπος, μεγαλειώδης λυρισμός» λέει ο Κόπολα! Κάποιος αμερικανός κριτικός γράφει πως «Ο Νονός» μπροστά στο «Ραν» είναι... σαπουνόπερα! Το 1985, με το «Ραν», ήταν 75 χρόνων! Κανείς άλλος στην ηλικία του δεν είχε δημιουργήσει μια τόσο εκρηκτική τοιχογραφία. Ούτε καν ο Βισκόντι! Ο δεύτερος «θάνατος» Σωτήρες, οι Δυτικοί; Οφειλέτες! Ξεπλήρωναν γραμμάτια! Και μάλιστα, τα ξεπλήρωναν καθυστερημένα! Χωρίς τόκους και... υπερημερίες! Οι Αμερικανοί αντιγράφουν τους «Επτά Σαμουράι», και ο Γιουλ Μπρίνερ μεταμορφώνεται σε Τοσίρο Μιφούνε της Αγριας Δύσης στο γουέστερν «Και οι επτά ήσαν υπέροχοι»! Με αυτή την ταινία, ο Στιβ Μακ Κουίν γίνεται διάσημος, και με το ίδιο γουέστερν αλλάζει καριέρα ο Τσαρλς Μπρόνσον! Ολοι οφείλουν στον Κουροσάβα! Ο ίδιος δεν παίρνει δραχμή τσακιστή! Μερικά χρόνια αργότερα, καταφθάνει ο Σέρτζιο Λεόνε! Λέγεται πως εκτός από την εργατικότητά τους οι Ιάπωνες φημίζονται για την ικανότητά τους στη μίμηση και την αφομοίωση! Στην περίπτωση του Κουροσάβα, συνέβη ακριβώς το αντίθετο! Οι Δυτικοί προσάρμοζαν τις ιστορίες του και έγαζαν λεφτά με τη σέσουλα! Ο Σέρτζιο Λεόνε μεταμορφώνει το «Ράσομον» και το «Γιοζίμπο» σε... σπαγγέτι γουέστερν! Ο πανύψηλος και εντελώς άγνωστος (τότε) Κλιντ Ιστγουντ αναδεικνύεται σταρ των πιστολέρο! Ο Κουροσάβα προσφέρει γενναιόδωρα μια πρώτης τάξεως καριέρα και στον ιταλό Λεόνε, και στον «ανώνυμο» Κλιν Ιστγουντ! Υπάρχει Ελληνας που να μην έχει ακούσει, ή να μην έχει δει το θρυλικό γουέστερν «Για μια χούφτα δολάρια»; Δεν υπάρχει! Πόσοι ξέρουν ότι ο Κουροσάβα ήταν ο πρώτος που επινόησε την ιστορία; Ο προφητικός θάνατος Πώς του το ανταπόδωσαν; Ο Λεόνε δεν έδωσε φράγκο, ο Ιστγουντ τον προσπέρασε με μερικά «ευχαριστώ», και ο Σπίλμπεργκ έβγαλε κάτι από το πουγγί του! Και στο τέλος είπε: «Ο Κουροσάβα; Μα, δεν υπάρχει αμφιβολία, ήταν ο Σαίξπηρ της εποχής μας»! Το 1993, πριν από πέντε χρόνια, ο δάσκαλος διαισθάνεται το τέλος του! Δεν είναι δα και αθάνατος! Ερχεται στις Κάννες με την τελευταία ταινία του «Μανταντάγιο», που ελευθέρως στα ελληνικά παναπεί «Είσαι έτοιμος;» να πεθάνεις! Ολοι σπεύδουν να διακονήσουν από τη σοφία του. Ηταν 83 ετών, και όπου να είναι, το μοιραίο θα συμβεί! Εκείνος μιλούσε για όλα, εκτός από τον εαυτό του! Στο τέλος, δεν άντεξε: «Την είδατε την ταινία μου;» Οχι... ελάχιστοι μπήκαν, οι περισσότεροι βαρέθηκαν και βγήκαν. Εκτός εποχής! Γιατί; Κάποιος υπέργηρος δάσκαλος αισθάνεται πανευτυχής ζώντας με τη γυναίκα του σε μια «καλύβα» ελάχιστων τετραγωνικών μέτρων. Περιτριγυρισμένη η καλύβα από μικρό κήπο και νεράκι ποταμού. Οι μαθητές έρχονται, προσφέρουν, αλλά εκείνος είναι ευχαριστημένος με τα ελάχιστα! Κάθε χρόνο, οι μαθητές διοργανώνουν μικρή γιορτή για τα γενέθλια του σοφού δάσκαλου. Εκείνος πίνει μονοκοπανιά ένα γιγαντιαίο ποτήρι μπίρα, γελάει, λέει ανέκδοτα και φεύγει. Κάθε χρόνο, οι μαθητές βλέπουν την ίδια... ευτυχία ζωγραφισμένη στο πρόσωπο του γέρου. Οι μαθητές ανεβαίνουν επαγγελματικά, κερδίζουν, αποταμιεύουν, φτιάχνουν, ράνουν, ζουν στα μεγαλεία. Κάθε χρόνο, εκείνοι με τα πολλά δυστυχούν. Εκείνος με τα λίγα διάγει ευτυχία εφήβου! «Δάσκαλε, πώς τα καταφέρνεις;» τον ρωτούν. Πώς; Κάθε βράδυ, ακόμη και την τελευταία νύχτα του θανάτου του, βλέπει το ίδιο όνειρο. Μικρός να τρέχει στη φύση και να παίζει κρυφτούλι με τους φίλους του! «Εκείνο που με κράτησε στη ζωή είναι το μικρό παιδί που έχω μέσα μου! Ποτέ δεν έφυγε! Τον ευχαριστώ»! Η αυτοπειθαρχία των ιαπώνων πολεμιστών αποτέλεσε την κεντρική ιδέα της φιλμογραφίας του Ο νεαρός Κουροσάβα κρατούσε σφιχτά το χέρι του αδελφού του καθώς περπατούσαν ανάμεσα στα ερείπια. Το θέαμα που είχε αφήσει πίσω του ο τρομερός σεισμός στο Τόκιο το 1923 ήταν φρικιαστικό. Η ανάμνηση του ζοφερού τοπίου ήταν κάτι που έμεινε μέσα του. Η εμπειρία αυτή τον δίδαξε «όχι μόνο για τις υπεράνθρωπες δυνάμεις της φύσεως αλλά και για την ένταση των συναισθημάτων στις ανθρώπινες καρδιές», όπως δηλώνει στην αυτοβιογραφία του ο «αυτοκράτορας» που έφυγε πριν από μερικές ημέρες. Ο Κουροσάβα γεννήθηκε στις 23 Μαρτίου του 1910 και ήταν το νεότερο μέλος μιας πολυπληθούς οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν απόγονος σαμουράι και η μητέρα του καταγόταν από οικογένεια εμπόρων. Θαύμαζε τον πατέρα του για την ηθική που κληροδότησε στα παιδιά του και τη μητέρα του για την εσωτερική της δύναμη. Ο ίδιος, αν και ήταν λίγο ασθενικός, κατάφερε να διακριθεί στην ξιφομαχία. Τα μαθήματα ήταν μια δύσκολη υπόθεση για κάποιον που έχει αργή πνευματική ανάπτυξη. Η σχέση μαθητή - δασκάλου όμως τον συγκινεί πολύ. Οι παραστάσεις της παιδικής του ηλικίας ενσωματώθηκαν σε ταινίες που θα μείνουν αξέχαστες. Η Ιαπωνία, η οικογένεια, οι καταβολές ήταν οι πηγές που τον έκαναν ανεξάντλητο. Το δέος για τον πατέρα, η στενή σχέση με τον αδελφό του, το μπουσίντο ­ κώδικας τιμής των σαμουράι ­ εμπνέουν τον Κουροσάβα στα αριστουργήματά του «Οι επτά σαμουράι», «Γιοζίμπο», «Σανγιούρο». Η αυτοπειθαρχία των ιαπώνων πολεμιστών αποτέλεσε κεντρική ιδέα της φιλμογραφίας του. Τελειώνοντας το σχολείο, αποφάσισε να καλλιεργήσει τη φυσική κλίση του προς τη ζωγραφική, αλλά μια αποτυχία στις εξετάσεις τον άφησε έξω από τη Σχολή Καλών Τεχνών. Αρχισε να καταβροχθίζει λογοτεχνικά βιβλία, ενώ έγινε τακτικός θαμώνας στις κινηματογραφικές αίθουσες, το μελλοντικό πεδίο δράσης του. Ο αδελφός του ­ ένας πετυχημένος αφηγητής του βωβού κινηματογράφου που αυτοκτόνησε με την έλευση του ομιλούντος κινηματογράφου ­ τον μύησε στη μαγεία του σινεμά. Ο Κουροσάβα, αν και ένιωθε έντονη έλξη για την τέχνη, ποτέ δεν είχε σκεφθεί να ασχοληθεί επαγγελματικά με τον κινηματογράφο. Δοκίμασε να βγάλει τα προς το ζην από τη ζωγραφική, αλλά δεν τα κατάφερε. Τότε διάβασε μια μικρή αγγελία όπου ζητούσαν βοηθούς σκηνοθέτη στο στούντιο PCL. Εγινε δεκτός και άρχισε να δουλεύει στο πλευρό του διάσημου σκηνοθέτη Γιαμαμότο. Το ταλέντο του νεαρού δεν άργησε να φανεί. Ο Γιαμαμότο, ύστερα από αρκετά χρόνια, λέει συγκινημένος σε συνέντευξή του ότι το μόνο που τον δίδαξε ήταν πώς να πίνει. Ο πόλεμος τον προλαβαίνει. Τα πρώτα δείγματα της δουλειάς του λογοκρίνονται. Ο Κουροσάβα υπόσχεται μαζί με κάποιους φίλους του ότι μια μέρα θα δολοφονήσουν τους λογοκριτές. Το 1950 έρχεται η πρώτη μεγάλη επιτυχία, το «Ράσομον», το οποίο ένα χρόνο αργότερα κερδίζει το Χρυσό Λιοντάρι στο κινηματογραφικό φεστιβάλ στη Βενετία. Οι πύλες της Δύσης ανοίγουν για τον σκηνοθέτη και η χρυσή περίοδος της δημιουργίας του αρχίζει. Οι Δυτικοί δανείζονται στοιχεία του και φτιάχνουν γουέστερν, ο ίδιος μεταφέρει με τον δικό του μοναδικό τρόπο τον Σαίξπηρ στον κινηματογράφο. Το «Μάκβεθ» γίνεται η βάση του «Θρόνος του αίματος», ενώ πολύ αργότερα ο «Βασιλιάς Λιρ» μετουσιώνεται σε «Ραν». «Το κρυμμένο οχυρό» του 1958 εμπνέει τον Λούκας στον «Πόλεμο των Αστρων», μία από τις εμπορικότερες ταινίες όλων των εποχών. Την περίοδο της μεγάλης δημιουργικότητας διαδέχεται μια άλλη, γεμάτη απογοήτευση. Το 1971 κάνει μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας. Επανεμφανίζεται το 1975 με το «Dersou Ouzala», μια παραγωγή στην οποία συνέδραμαν και οι Ρώσοι, η οποία κέρδισε το Οσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας. Το «Ραν», τα «Ονειρα», η «Ραψωδία τον Αύγουστο» και το «Μανταντάγιο» συμπληρώνουν τη φιλμογραφία ενός από τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες του αιώνα που περιέγραψε αριστοτεχνικά τα «τερτίπια» της ανθρώπινης φύσης. Πέθανε πλήρης ημερών, τελευταίος στη σειρά μετά τη γυναίκα του, τον αγαπημένο του ηθοποιό Τοσίρο Μιφούνε και τον αγαπημένο του παραγωγό Τομογιούκι Τανάκα.

Φιλμογραφία «Μανταντάγιο» (1993), «Μια Ραψωδία Τον Αύγουστο» (1991), «Όνειρα» (1990), «Ραν» (1985),  «Καγκεμούσα, ο ίσκιος του πολεμιστή» (1980), «Ουζαλά» (1975), «Η Γειτονιά Των Καταφρονεμένων» (1970), «Κοκκινογένης» (1965), «Ο Δολοφόνος Του Τόκιο» (1963), «Σαντζούρο» (1962), «Γιοζίμπο» (1961), «Οι κακοί κοιμούνται ήσυχα» (1960), «Το κρυμμένο φρούριο» (1958), «Ο υπόκοσμος» (1957), «Ο Θρόνος του Αίματος» (1957), «Οι 7 Σαμουράϊ» (1954), «Ο καταδικασμένος» (1952), «Ο ηλίθιος» (1951), «Ρασομόν» (1950), «Σκάνδαλο» (1950), «Λυσσασμένος σκύλος» (1949), «Η ήσυχη διένεξη» (1949), «Ο μεθυσμένος άγγελος» (1948), «Μία υπέροχη Κυριακή» (1947), «Οι νέοι δεν χρειάζονται λύπηση» (1946), «Αυτά κτίζουν το μέλλον» (1946), «Ο Θρύλος του Τζούντο 2» (1945), «Αυτοί που πάτησαν την ουρά της τίγρης» (1945), «Ο πιο ωραίος» (1944), «Ο Θρύλος του Τζούντο» (1943)    Από τα "ΟΝΕΙΡΑ" του Ακίρα Κουροσάβα Όνειρο είναι η βίωση μίας σειράς εικόνων, ήχων, ιδεών, συναισθημάτων και άλλων αισθήσεων, κατά την διάρκεια του ύπνου, κυρίως κατά τη φάση  REM (Rapid Eye Movement, γνωστός και ως ύπνος γρήγορων κινήσεων των ματιών, είναι το πέμπτο στάδιο του ύπνου). Ο Ακίρα Κουροσάβα είναι  ένας κορυφαίος κινηματογραφιστής που όλη του τη ζωή ασχολείτο με τη ποίηση των ονείρων. Γνώριζε δε καλά ότι ο κινηματογράφος είναι κατ' εξοχήν τέχνη ονειρική. Στην ταινία "Ονειρα" δεν καταγράφει τα ονειρά του αλλά ονειρεύεται για μας, μέσα από μια σπουδαία κινηματογραφική γραφή οκτώ σπονδυλωτών ιστοριών, που καταλήγουν  σε μια χαρούμενη κηδεία, χωρίς πένθημα εμβατήρια, αλλά συνοδεία γκονγκ, μουσικής και χορού,  και ένα κόσμο να χαίρετε που δίνει το στερνό αντίο στην 99χρονη γιαγιά. Ο Κουροσάβα γύρισε τα "Ονειρα" σε ηλικία 80 ετών,το 1990, ηλικία που τον έχει φέρει πιο κοντά στο θάνατο και εδώ έγκειται το μεγαλείο αυτού του μοναδικού δημιουργού που σκηνοθετεί με τη σκηνή αυτή το θάνατό του. Τα "Ονειρα" δεν είναι το άθροισμα των οκτώ ιστοριών, αλλά το αυτοτελές της κάθε ιστορίας, και η χαλαρή σύνδεσή της με την επόμενη, είναι ένα μέρος που κολυμπάει μέσα σε ένα σύνολο, χωρίς πλαίσια και όρους. Όλα κινούνται ονειρικά, από το Βαν Γκονγκ που ψάχνει να καταδυθεί στο μεσημεριανό φως των σταροχώραφων, έως τον πιτσιρικά που κλαίει για την καταστροφή του ροδακινόκηπου, τους νεκρούς στρατιώτες που θέλουν να ξαναπολεμήσουν για την πατρίδα, και τον εφιάλτη μιας πυρηνικής καταστροφής (εδώ ξυπνούν οι μνήμες της Χιροσίμας και του Ναγκασάκι). Τα "Ονειρα" είναι μια ταινία ενός αληθινά μοναδικού κινηματογραφιστή που μας προτρέπει να ονειρευόμαστε με τον πιο αληθινό τρόπο. Οι κριτικοί της εποχής δεν ενθουσιάστηκαν, οι συμπατριώτες του δεν κατάλαβαν (ή δεν θέλησαν να καταλάβουν...) τι τους έλεγε στην προτελευταία του δημιουργία:  υμνούσε την ανθρώπινη απλότητα, την ομορφιά και δύναμη της φύσης, τον πολιτισμό της παράδοσης, την τέχνη, την αθωότητα της παιδικής ματιάς του χθες, αλλά έστελνε και σήματα κινδύνου για την αγριότητα του αύριο.