Ανδρέας Εμπειρίκος-"Ο Φωτοφράκτης"

Ανδρέας Εμπειρίκος-ο φωτογράφος

«Μία φωτογραφία ζει, έχει ολόκληρη δική της δράση, συνυφασμένη με την ζωή του θεατή, όπως ένα φλουρί, ένα κρύσταλλο, ή ένα γάντι»

Ο Ανδρέας Εμπειρίκος δεν υπήρξε μόνο σημαντικός πεζογράφος και ποιητής, αλλά και φωτογράφος. Η φωτογραφική ματιά του είναι προέκταση της ποιητικής του ματιάς. Ο φωτογραφικός φακός του λειτουργεί όπως περίπου το χαρτί και το μελάνι.
Ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του υπερρεαλισμού αποκαλύπτεται και ως μανιώδης φωτογράφος, ένα γνώρισμα που τον χαρακτήριζε ως το τέλος της ζωής του.

[

Σύμφωνα με τον γιο τού ποιητή, Λεωνίδα Εμπειρίκο, ο πατέρας του, μανιώδης φωτογράφος και συλλέκτης φωτογραφικών μηχανών, έχει «τραβήξει» χιλιάδες φωτογραφίες, ενώ τα αρνητικά, που σιγά-σιγά αρχίζουν να έρχονται στην επιφάνεια, είτε με εκθέσεις είτε με λευκώματα, μέρος μόνο αυτής της πολύτιμης  συλλογής μπορούν να αναδείξουν.

Αξίζει να σημειωθεί οτι ο Ανδρέας Εμπειρίκος είχε διοργανώνει έκθεση 210 ασπρόμαυρων φωτογραφιών του στην αίθουσα «Ιλισός» στην Αθήνα, τον χειμώνα του 1960. Όλες οι φωτογραφίες του είχαν αύξοντα αριθμό, τίτλο, τόπο λήψης και τιμή πώλησης που κυμαίνονταν από 70 ως 100 δρχ. Δεν είναι γνωστό ποιες ακριβώς ήταν αυτές που εξέθεσε ούτε αν και πόσες από αυτές πουλήθηκαν. Στις φωτογραφίες της έκθεσης κυριαρχούσαν τα τοπία και τα πορτρέτα αλλά δεν έλειπαν και οι σκηνές της καθημερινής ζωής.

Από τον τεράστιο όγκο των φωτογραφιών του, οι περισσότερες βρίσκονται ακόμα σε αρνητικά. Όσες έχουν δημοσιευθεί βρίσκονται στα περιοδικά Xάρτης (17/18, 1985), Φωτογράφος (10,1991), Συντέλεια (4-5, 1991) και στο βιβλίο του Θ. Bελλούδιου Φαντασιομετρική Tέχνη για προχωρημένους (Nεφέλη 1983). Στα πλαίσια του «Έτους Eμπειρίκου», πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2001 μεγάλη έκθεση φωτογραφιών του ενώ, παράλληλα, εκδόθηκε από τις εκδ. Άγρα το πρώτο λεύκωμα για το φωτογράφο Ανδρέα Εμπειρίκο με τον τίτλο «Ο φωτοφράκτης». Τον Ιούλιο του 2004 στην Άνδρο διοργανώθηκε, στα πλαίσια του συνεδρίου «Μνήμη Ανδρέα Εμπειρίκου», έκθεση φωτογραφιών του με θέμα «Η Άνδρος του Ανδρέα Εμπειρίκου». Επίσης, εκδόθηκε ξανά από τις εκδ. Άγρα και λεύκωμα φωτογραφιών του ποιητή με τον ίδιο τίτλο.

Ο Φωτοφράκτης
"Οι ώρες μέσα απ' τους ιριδισμούς και τα παιχνίδια ρέουν, όπως ανάμεσα στα πολυτρίχια τα διαυγή νερά. Και ο ρεμβασμός με τα κλειδιά του ανοίγει ορίζοντες, που απλώνουν και αδιακόπως μεγαλώνουν, σαν κύκλοι πέτρας που έπεσε σε επιφάνειαν αδιατάρακτη από πράξεις φθαρτές και νόθες. Όρθρος η ώρα η πρώτη. Πίσω της, η λαγαρή πρωία, με δείκτες ρόδινους που γρήγορα (θα πω, ανέλπιστα σχεδόν) γυρίζουν και χρυσίζουν. Ένας φακός με απίστευτον φωτοφράκτη αρπάζει την πιο γοργή στιγμή και την απλώνει στην επιφάνεια μιας πλάκας λείας, ευαισθησίας εξαισίας.
Και τώρα που άνοιξε και έκλεισε ο φωτοφράκτης σαν μάτι αδέκαστο και συνελήφθη ο χρόνος, ο ρεμβασμός αυξάνει την ζωή και δίδει στην κάθε εικόνα την κίνησι και την ευελιξία που φέρνει από τα βάθη μιας πηγής (της ιδικής του) ζεστό το πιο κρυφό της νόημα. Και ιδού που μεταλλάσσει πλήρως την εικόνα? από μια στατική στιγμή (ας πούμε καρφωμένη) την μετατρέπει σε πολυκύμαντον χορόν ωρών και πλαστικών σωμάτων ευρυθμίας, σε οντοποίησιν απτήν και ασπαίρουσαν παντός οράματος, πάσης ευθυμίας."
(Από τη συλλογή Οκτάνα)

---

                                                  Ο Εμπειρίκος διαβάζει Εμπειρίκο