Παρασκευή 24 Μαρτίου 2017

Αντρέ Μπρετόν," ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ ΑΝΟΙΞΕΤΕ"

Αντρέ Μπρετόν




ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ ΑΝΟΙΞΕΤΕ

Τα τετράγωνα του αέρος σπάζουν με τη σειρά τους
Από καιρό πια δεν υπάρχουν καθρέφτες
Και οι γυναίκες καμώνονται μέρα και νύχτα πως δεν είναι
        τόσο ωραίες
Όταν πλησιάζουν τα πουλιά που πρόκειται να καθίσουν στον
        ώμο τους
Γέρνουν πίσω το κεφάλι απαλά χωρίς να κλείσουν τα μάτια
Το παρκέτο και τα έπιπλα στάζουν αίμα
Μια αράχνη στέκει στο κυανό της δίχτυ επάνω σ’ ένα άδειο
        πτώμα
Παιδιά κρατώντας ένα φανάρι προχωρούν μέσα στα άλση
Ζητούν από τα φύλλα τον ίσκιο των λιμνών
Μα οι σιωπηλές λίμνες ασκούν μεγάλη έλξη
Τώρα πια δεν φαίνεται στην επιφάνεια παρά ένα μικρό
        φανάρι που χαμηλώνει
Στις τρεις πόρτες του σπιτιού είναι καρφωμένες τρεις άσπρες
        κουκουβάγιες
Την ανάμνησιν των ερώτων της ώρας
Η άκρη των φτερών τους είναι χρυσωμένη σαν τις χάρτινες
        κορώνες που πέφτουν στροβιλιζόμενες από τα νεκρά
        δένδρα
Η φωνή αυτών των μελετών βάζει γαϊδουράγκαθα στα χείλη
Κάτω από το χιόνι το αλεξικέραυνο γοητεύει τα γεράκια.


                                                                     μτφρ. Ανδρέας Εμπειρίκος





ΑΝΤΡΕ ΜΠΡΕΤΟΝ
(Αποσπάσματα)

''Ελευθερία είναι να συντρίβεις ασταμάτητα τα δεσμά σου: ακόμα για να'ναι αυτή η συντριβή δυνατή, σταθερά δυνατή, πρέπει οι αλυσίδες να μη μας τσακίζουν,όπως κάνουν με πολλούς''.


''Αλλά κατά τη γνώμη μου, όλοι οι εγκλεισμοί είναι αυθαίρετοι. Συνεχίζω να μην βλέπω γιατί θα στερούσαμε έναν άνθρωπο από την ελευθερία του. Έκλεισαν τον Sade,έκλεισαν τον Nietzsche, έκλεισαν τον Baudelaire''..


''Ξέρω πως αν ήμουν τρελός και έγκλειστος πριν από λίγες μέρες, θα εκμεταλλευόμουνα κάποια στιγμή υφέσεως στο παραλήρημά μου για να σκοτώσω εν ψυχρώ έναν από δαύτους, κατά προτίμησιν το γιατρό, που θα μου πεφτε στα χέρια. Το κέρδος μου θα΄ταν να΄χω τουλάχιστον όπως οι μανιακοί, μια θέση μόνος μου σ΄ένα διαμέρισμα.Ίσως να μ'άφηναν ήσυχο''.
Αναρτήθηκε από Θανάσης Αθανάσιος στις 4:32 μ.μ. 0 σχόλια
Ετικέτες μπρετόν
Ανδρέας Μπρετόν!!

''Αυτό το δαντελωτό χόρτο είναι καμωμένο από χίλιες αξεδιάλυτες αόρατες συνδέσεις,
που βρέθηκαν να συνενώνουν το νευρικό σου σύστημα με το δικό μου
μέσα στη βαθειά νύχτα της γνώσης''...


''Επειδή είσαι μοναδική για μένα δεν μπορείς να πάψεις να είσαι πάντα μια άλλη,
μια άλλη συ η ίδια.
Μέσα από την ποικιλία αυτών των ασύλληπτων λουλουδιών, εκεί κάτω, εσένα που μεταβάλλεσαι
εσένα αγαπώ με κόκκινο πουκάμισο, γυμνή, με γκρίζο πουκάμισο''.


''Σ' αγαπώ ώσπου χάνομαι μες στην ψευδαίσθηση ότι ένα παράθυρο πολύ θαμπό
ή πολύ διαφανές λειτουργεί σ'ένα πέταλο της τάτουλας,
ότι είμαι μόνος εδώ κάτω από το δέντρο και ότι σ'ένα νεύμα που περιμένω εξαίρετα θα έρθω να σε συναντήσω μέσα στο μοιραίο και γοητευτικό λουλούδι''.


''Μαύρη άμμος, άμμος της νύχτας που διαρρέεις τόσο πολύ πιο γρήγορα
από το φέγγος, δεν μπόρεσα να εμποδίσω τον εαυτό μου να τρέμει όταν μου εμπιστεύθηκαν
τη μυστηριώδη δυνατότητα να σε κάνω να γλιστράς ανάμεσα από τα δάχτυλά μου''.


''Οι αρραβωνιαστικές λάμπαν στα παράθυρα, φωτισμένες από ένα μόνο αδιάκριτο κλαδί,και οι φωνές τους, όπως εναλλάσσονταν με τις φωνές των παλληκαριών που τάκαιγε κάτω ο πόθος για κείνες, ανακάτευαν στα ξέφρενα αρώματα της νύχτας του Μάη
έναν ανησυχητικό ψίθυρο, ιλιγγιώδη σαν κι αυτόν που μπορεί να φανερώσει το πλησίασμα της Σφίγγας πάνω στο μετάξι των ερήμων''.


''..Τα μαλλιά της, βροχή φωτεινή πάνω σ΄ανθισμένες καστανιές....''


''Η ομορφιά δεν είναι ούτε δυναμική ούτε στατική.Η καρδιά του ανθρώπου, ωραία σαν σεισμογράφος.Βασιλεία της σιωπής.....Η ομορφιά θα είναι ΣΠΑΣΜΩΔΙΚΗ ή δεν θα είναι''.


''Εγώ, μ'όλες μου τις δυνάμεις,
μισώ αυτή την υποδούλωση που θέλουν να με κάνουν να την τιμώ.
Λυπούμαι τον άνθρωπο που είναι καταδικασμένος σ΄αυτήν, που γενικά δεν μπορεί να γλιτώσει απ'αυτήν, αλλά δεν είναι η τραχύτητα του μόχθου του που με προδιαθέτει ευμενώς απέναντί του,είναι και δεν θα μπορούσε να΄ναι μόνο η σφοδρότητα της διαμαρτυρίας του''.


''Δεν είναι ανάγκη να΄χεις τρυπώσει σε κάποιο άσυλο για να μην αγνοείς
πως εκεί μέσα κατασκευάζουν τους τρελούς
όπως μέσα στα αναμορφωτήρια κατασκευάζουν τους ληστές''.


''ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ, ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΘΕΜΙΤΑ
ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΟΥΝ ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ, ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ''


''Η έκπληξη πρέπει να αναζητηθεί για την ίδια την έκπληξη, χωρίς όρους.
Δεν υφίσταται παρά στην μείξη σ'ένα μόνο αντικείμενο του φυσικού και του υπερφυσικού,παρά στην συγκίνηση να κρατάς και την ίδια στιγμή να νοιώθεις να σου ξεφεύγει ο μήνουρος ο μεγαλοπρεπής''.


''Η ελευθερία απαιτεί να την απολαύομε χωρίς περιορισμούς τη στιγμή που μας δίνεται, χωρίς κανενός είδους πρακτική θεώρηση κι αυτό γιατί η χειραφέτηση του ανθρώπου,που τελικά την έχουμε συλλάβει με την πιο απλή επαναστατική της μορφή,που δεν είναι όμως καθόλου λιγότερο χειραφέτηση του ανθρώπου από κάθε άποψη,ας το καταλάβουμε καλά,ανάλογα με τα μέσα που διαθέτει ο καθένας, παραμένει ο μόνος σκοπός που αξίζει να υπηρετούμε''.


''Μπόρεσα να ριχτώ στον εαυτό μου,
σ'αυτόν που έρχεται από πολύ μακριά να απαντήσει εμένα τον ίδιο,η κραυγή, παθητική πάντοτε, <τίς εί;>.Είστε σεις, Νάντια;
Είναι αλήθεια πως το υπερπέραν, ολόκληρο το υπερπέραν βρίσκεται μέσα σε τούτη τη ζωή;
Δεν σας ακούω.
Τίς εί;
Είμαι εγώ μόνος;Είμαι εγώ ο ίδιος;''

Τετάρτη 8 Μαρτίου 2017

André Breton-ΠΟΙΗΜΑΤΑ

                                       Ο André Breton από τον Man Ray, 1931  


ΠΟΙΗΜΑΤΑ 
Πάντα για πρώτη φορά

Πάντα για πρώτη φορά
Μετά βίας σε γνωρίζω εξ όψεως
Επιστρέφεις εκείνη την ώρα της νύχτας σε ένα σπίτι
πλάγια απ' το παράθυρό μου
Σπίτι ολάκερα φανταστικό
Είναι εκεί που από δευτερόλεπτο σε δευτερόλεπτο
Μέσα στο απαράβατο σκοτάδι
Περιμένω να συμβεί μία φορά ακόμα το συναρπαστικό ρήγμα
Το ρήγμα το μοναδικό
Στην πρόσοψη και στην καρδιά μου
Όσο πιο κοντά σου έρχομαι
Στην πραγματικότητα
Όσο περισσότερο το κλειδί τραγουδά στην πόρτα του άγνωστου δωματίου
Όπου μου φανερώνεσαι μονάχη
Στην αρχή ενώνεσαι ακέραιη με τη φωτεινή
Τη φευγαλέα γωνία μιας κουρτίνας
Είναι χωράφι γιασεμιών που ατένισα χαράματα
σε ένα δρόμο στα περίχωρα της Grasse
Με το διαγώνιο ράπισμα των κοριτσιών ενώ συλλέγουν
Πίσω τους τα σκοτεινά να πέφτουνε φτερά των γυμνωμένων φυτών
Μπροστά τους η πλατεία εκτυφλωτικού φωτός
Η αυλαία αόρατα ανεβασμένη
Σ' έναν παροξυσμό τα άνθη συρρέουν όλα μέσα
Είσαι εσύ σε πάλη ενάντια στην ώρα εκείνη την τόσο μακριά ποτέ
αρκετά θολή μέχρι τον ύπνο
Εσύ σαν να μπορούσες να 'σαι
Η ίδια παρά τ' ότι εγώ δε θα σε συναντήσω ίσως
ποτέ
Κάνεις να φαίνεται σα να μην ξέρεις πως σε παρακολουθώ
Με τρόπο θαυμαστό δεν είμαι πλέον σίγουρος ότι το ξέρεις
Η απραξία σου μου φέρνει δάκρυα στα μάτια
Ένα σμήνος ερμηνείες περιβάλλει την κάθε σου χειρονομία
Είναι ετούτο ένα κυνήγι του μελιού
Είναι καρέκλες κουνιστές του καταστρώματος είναι κλαδιά
που κινδυνεύεις να σε γδάρουν μες στο δάσος
Είναι σε μια βιτρίνα της οδού Notre-Dame-de-Lorette
Δυο σταυρωμένες γάμπες όμορφες πιασμένες με ψηλές κάλτσες
Που ξεχειλώνουν στην καρδιά ενός μεγάλου άσπρου τριφυλλιού
Είναι μια μεταξένια σκάλα που ξεδιπλώνεται πάνω από τον κισσό
Είναι
Τι άλλο από την κλίση μου πάνω από τον γκρεμό και από την δική σου απουσία
Βρήκα το μυστικό κλειδί
Του να σε αγαπώ
Πάντα για πρώτη φορά


Ο Ελεύθερος Γάμος

Η γυναίκα μου με τα μαλλιά της φωτιάς του ξύλου

Με σκέψεις των αστραπών της ζεστασιάς
Με τη μέση της κλεψύδρας
Η γυναίκα μου με τη σιλουέτα της ενυδρίδας μέσα στης τίγρης τα δόντια
Η γυναίκα μου με κονκάρδα το στόμα της και με το μπουκέτο
των άστρων του τελευταίου μεγαλείου
Με δόντια αποτυπώματα του λευκού ποντικού πάνω στην άσπρη γη

Mε την κεχριμπαρένια γλώσσα την καθαρισμένη

Η γυναίκα μου με τη γλώσσα της μαχαιρωμένης όστιας
Με τη γλώσσα της κούκλας που ανοίγει και κλείνει τα μάτια
Με τη γλώσσα της πέτρας της απίστευτης
Η γυναίκα μου στα βλέφαρά της κοντύλια των μικρών παιδιών
Στα φρύδια της η άκρη της χελιδονοφωλιάς
Η γυναίκα μου στους κροτάφους της οι σχιστόλιθοι σκεπής θερμοκηπίου
Και με τους αχνούς στα τζάμια
H γυναίκα μου με τους ώμους της σαμπάνιας
Και με σιντριβάνι από κεφάλια δελφινιών που ζουν κάτω απ’ τον πάγο
Η γυναίκα μου με τους καρπούς σαν τα σπίρτα
Η γυναίκα μου με τα δάχτυλα του τυχαίου και του άσσου κούπα
Με τα δάχτυλα του κομμένου χόρτου
Η γυναίκα μου με τις μασχάλες των αλεπούδων της νύχτας του Άη Γιάννη
Με μπράτσα απ’ τον αφρό της θάλασσας και του υδατοφράκτη
Και με το ανακάτωμα του σταριού και του μύλου
Η γυναίκα μου με τις γάμπες σα ρουκέτα
Με κινήσεις ρολογιού κι απελπισίας
Η γυναίκα μου με κνήμες απ’ το μεδούλι του κουφόξυλου
Η γυναίκα μου με πόδια γράμματα κεφαλαία
Με πόδια αρμαθιά κλειδιά στο πόδια των πιωμένων καλφάδων
Η γυναίκα μου με μαργαριταρένιο κριθάρι στο λαιμό
Η γυναίκα μου με χρυσή κοιλάδα στήθος
Το ραντεβού μέσα στην ίδια την κοίτη του χειμάρρου
Στα στήθια της νύχτας
Η γυναίκα μου με στήθια θαλασσινά καλύβια
Η γυναίκα μου με στήθια όρυγμα ρουμπινιών
Με τα στήθια φάντασμα του τριαντάφυλλου κάτω απ’ την τριανταφυλλιά
Η γυναίκα μου με την κοιλιά ξεδίπλωμα της βεντάλιας των ημερών
Με την κοιλιά γαμψό νύχι γιγάντιο
Η γυναίκα μου με την πλάτη του πουλιού που δραπετεύει κάθετα
Με την πλάτη του ζωηρού ασημιού
Με την πλάτη του φωτός
Με σβέρκο από τυλιγμένη πέτρα και βρεγμένη κιμωλία
Και το πέσιμο ενός ποτηριού απ’ όπου μόλις ήπιαμε
Η γυναίκα μου με τους γοφούς της βάρκας
Με τους γοφούς της γυαλάδας και τις φτερούγες του βέλους
Και από κοτσάνια φτερών του άσπρου παγωνιού
Της ζυγαριάς της άσπλαχνης
Η γυναίκα μου με τα οπίσθια από κεραμικό και από αμίαντο
Η γυναίκα μου με τα οπίσθια από την πλάτη του κύκνου
Η γυναίκα μου με τα οπίσθια της άνοιξης
Με το σεξ της γλαδιόλας
Η γυναίκα μου με το σεξ της διευθέτησης και του ορνιθόρρυγχου
Η γυναίκα μου με το σεξ από φύκια και από αρχαίες καραμέλες
Η γυναίκα μου με το σεξ του καθρέφτη
Η γυναίκα μου με τα μάτια με δάκρυα γεμάτα
Με τα μάτια μενεξεδιάς πανοπλίας και μαγνητισμένης βελόνας
Η γυναίκα μου με μάτια της σαβάνας
Η γυναίκα μου με μάτια νερό να το πιείς στην φυλακή
Η γυναίκα μου με μάτια δάσος συνέχεια κάτω απ’ το τσεκούρι
Με μάτια της στάθμης του νερού της στάθμης του αέρα της γης και της φωτιάς


(μετφρ.-σημείωμα: Κώστας Ριτσώνης)

Max Ernst, Jacqueline (Lamba), Breton, André Masson

           Φασματικές στάσεις. (Απόσπασμα)

Δεν δίνω καμιά σημασία στη ζωή.
Δεν καρφώνω την παραμικρή πεταλούδα ζωής στη σημασία.
Δεν σημαίνω για τη ζωή.
Μα τα κλαριά του αλατιού τα λευκά κλαριά
Όλες οι φυσαλίδες από σκιά
Και οι θαλάσσιες ανεμώνες
Κατεβαίνουν και αναπνέουν στο εσωτερικό της σκέψης μου
Έρχονται δάκρυα που δεν χύνω
Βήματα που δεν κάνω που είναι δύο φορές βήματα
Και που τα θυμάται ο άλλος στην ώρα της παλίρροιας
Τα σύρματα είναι στο μέρος του κλουβιού
Και τα πουλιά έρχονται από πολύ ψηλά να κελαϊδήσουν μπροστά σ' αυτά τα σύρματα
Ένας υπόγειος διάδρομος σμίγει όλα τ΄αρώματα



Ο  Ανδρέας Εμπειρίκος για τον Αντρέ Μπρετόν


Ο Ανδρέας Μπρετόν


Ασύγκριτο πουλί της οικουμένης
στέκεις σαν κρύσταλλο στην κορυφή
των υψηλών Ιμαλαΐων
με στιλβηδόνα και με σθένος και με πάθος
καταμεσίς στον βράχο της σποριάς σου!



Ηρωικό πουλί της οικουμένης
που μοιάζεις σαν αρχάγγελος και λέων
δεν ταξινόμησες ποτέ καμμιά φενάκη,
μα την φω­νή σου σήκωσες στην γαλανήν αιθρία!

Φανατικό πουλί της οικουμένης
γερό στην πάλη και πολύκαρπο στην σημασία
όρθιο μες στα φτερά
σου ανοιγο­κλείνεις
πάντα με βεβαιότητα το μάτι! 



 ΜΕΞΙΚΟ 1938. Αντρέ Μπρετόν, Ντιέγκο Ριβέρα, Λέων Τρότσκυ,
Οδυσσέας Ξένος
/